Uit liefde voor moeder Co

Gepubliceerd op 28 November 2007, 16:15
Laatst bijgewerkt 28 November 2007, 16:15

ALMELO – “Na een leven waarin zij veel heeft gegeven, maar waarvan de laatste jaren moeizaam waren, heeft ze nu gekozen om daarheen te gaan, waarin het voor haar ‘feest’ zal zijn.”

Met deze tekst in de advertentie maken de kinderen van Jacoba Johanna de Jong (80)- roepnaam Co – het overlijden van hun moeder bekend. Een zelfgekozen dood in verpleeghuis Eugeria, waarbij zij volgens justitie hulp kreeg van haar kinderen en de Stichting Vrijwillig Leven (SLV). Haar zoon en de SLV-voorzitter gelden als hoofdverdachten en kunnen daarvoor drie jaar cel krijgen. Twee van haar dochters zijn volgens justitie mogelijk medeplichtig.

Een familietragedie, zegt advocaat S.J.M. Masselink. ” De kinderen handelden uitdrukkelijk uit liefde voor hun moeder.” Niet uit lust op de erfenis. Co de Jong – alleenstaand en jaren geleden gescheiden van haar man – was het leven moe. Zij lag al vier jaar lang in het verpleeghuis. De Almelose leed aan de ziekte van Parkinson. “Haar situatie was uitzichtloos; ze was bedlegerig, kon alleen nog met een rietje drinken. Ze zou nooit meer beter worden. Mevrouw zag geen kwaliteit van leven en heeft herhaaldelijk te kennen te geven liever te sterven”, zegt Masselink. “Ze heeft vaak gezegd en gebeden: Wanneer mag ik gaan?” Ze was, zegt Masselink, ‘volledig wilsbekwaam’. Ze prikte zelf de datum.

Ook J. Klompstra, vice-voorzitter van de Stichting Vrijwillig Leven beaamt dat de vrouw niet langer wilde leven. “Ze leed aan het leven. Ze vond haar bestaan, door alle beperkingen die haar ziekte met zich meebracht, niets meer waard.”

Volgens Masselink konden haar kinderen haar diepe doodswens niet langer negeren. Het was een schok voor de familie, maar haar wens werd volgens Klompstra wel gerespecteerd. “Ze stonden volledig achter haar.”

Masselink: “Meer dan een jaar geleden is er daarom contact gezocht met is de SVL. Haar kinderen zijn integere, nette mensen.” Of zij werkelijk hebben geholpen bij de zelfdoding – en hoe dan – kan de advocaat niet aangeven. “Ik kan u slechts zeggen dat de familie ontredderd is. Ze hebben het verlies van hun moeder te verwerken en zijn daarna als verdachten opgepakt. Haar zoon moest rouwen in de cel; stel je dat maar eens voor.”

Klompstra vertelt dat er diverse gesprekken zijn geweest tussen de vrouw, haar familie en leden van de stichting. Ook met het verpleeghuis is, zegt hij, een gesprek geweest, maar dat verliep moeizaam. Na verloop van tijd werd duidelijk dat de verpleeghuisarts niet aan het euthanasieverzoek wilde meewerken.

Klompstra, verontwaardigd: “Dan zegt zo’n arts dat er geen sprake is van ondraaglijk lijden! Maar een arts kan toch niet inschatten hoeveel pijn zo’n vrouw daadwerkelijk heeft? Als iemand duidelijk aangeeft geen kwaliteit van leven meer te hebben, kun je als arts niet met droge ogen volhouden dat het om een acceptabel leven gaat. Tot hoever moet je gaan? Wij als stichting vinden dat mensen dat zelf mogen bepalen. Dat zelfbeschikkingsrecht vinden wij heel belangrijk. Je mag mensen niet onnodig laten lijden.”

Volgens de SVL had de vrouw een wilsverklaring getekend. Klompstra: ” Het was een intelligente, gelovige vrouw. Ik heb haar verschillende keren ontmoet. Ze wist donders goed wat ze wilde. Ze heeft zelf een datum geprikt. Ze zag het als een feestdag, omdat ze blij was dat ze uit haar lijden verlost zou worden.”

Klompstra windt zich met name op over de handelwijze van justitie. “Schandelijk” en “pure intimidatie” , zegt hij. “We hebben het complete dossier, met daarin de wilsverklaring van mevrouw, overhandigd. Er was geen enkele reden om onze voorzitter, noch de familieleden met grof geschut op te pakken. Het komt wel vaker voor dat we gehoord worden, maar daarna wordt de zaak geseponeerd. Die gang van zaken heb ik de familie ook voorgehouden. Dat ze opgepakt zouden worden hebben we niet voorzien. Naïef zegt u? Wij hebben zoiets in de twaalf jaar dat we bestaan nog niet meegemaakt. Wij zijn geschokt. Hier wordt met een kanon op een mug geschoten.”

De stichting krijgt ongeveer twintig verzoeken per jaar. Klompstra laat in het midden hoe vaak daadwerkelijk tot levensbeëindiging wordt overgegaan.

De familie van de vrouw wil niet in de openbaarheid treden. De in Enschede geboren Gerard Schellekens, voorzitter van de SVL en zaterdag aanwezig bij de dood van de vrouw, wordt uit de publiciteit gehouden. Klompstra: “Dat doen we met alle bestuursleden die als hulpverlener hebben opgetreden.”

De dood van de vrouw heeft op het personeel van het verpleeghuiz diepe indruk gemaakt. Reggeland houdt daarom vandaag een besloten bijeenkomst, waarbij professionele hulp aanwezig is.

Reggeland-woordvoerder R. Semmekrot benadrukt dat aan de beslissing van de arts niet een bepaalde geloofsovertuiging ten grondslag lag. “Reggeland, dat een protestants-christelijke signatuur heeft, staat op zich niet afwijzend tegenover euthanasie. Er was binnen Eugeria al eerder sprake van actieve euthanasie.” Bronvermelding en Reactie’s